Dünyanın geçirdiği dijital dönüşüm ile son zamanlarda adını sıkça duyduğumuz Non-fungible tokens yani NFT’ler, benzersiz olduğu kanıtlanan dijital varlıklardır. Hem maddi hem de maddi olmayan öğeleri temsil etmek için kullanılabilirler.
Non-fungible tokens, yani NFT’ler, dijital (ve bazen fiziksel) içeriğe bağlı olan ve sahiplik kanıtı sağlayan kriptografik olarak benzersiz dijital varlıklardır. Sanat eserleri, dijital koleksiyonlar, müzik ve video oyunlarındaki öğeler dahil olmak üzere akla gelebilecek birçok kullanım örneklerine sahiptirler.
NFT’ler de kripto endüstrisinde hızlı büyüyen sektörlerden biridir. Gelin birlikte ne olduklarını anlayalım!
NFT Nedir?
NFT Nedir?
Non-fungible tokens, yani adı üstünde “değiştirilemeyen” tokenler akıllı sözleşmelerde kaydedilen tanımlayıcı bilgileri içeren, eşsiz dijital varlıklardır.
Non-fungible tokens parçalarını benzersiz yapan bu bilgidir ve bu nedenle doğrudan başka bir token ile değiştirilemezler. Bu sebeple, hiçbir iki non-fungible tokens birbiri ile benzerlik gösteremez. Diğer yandan, banknotları ele alırsak, iki aynı banknotu değiştirmekte hiçbir sıkıntı yoktur. Eğer iki banknot aynı değere sahiplerse, ikisi arasında hiçbir fark yoktur.
Aradaki farkı daha net anlamanız için bitcoinden örnek verelim. Bitcoin, değiştirilebilir bir tokendir. Birine bir Bitcoin gönderebilirsiniz ve o da size bir tane geri gönderebilir ve hala bir Bitcoin’iniz var olacaktır. Tabii ki Bitcoin’in değeri değişim sırasında artıp azalabilir. Ancak non-fungible tokens için böyle bir durum söz konusu değildir.
Şöyle düşünelim; diyelim ki çok sevdiğiniz bir grubun bir konseri var ve siz de bilet aldınız. Ancak arkadaşınız da son anda fikir değiştirdi ve sizinle gelmeye karar verdi. Eh, elinizdeki konser biletinin bir kısmını yırtıp arkadaşınıza gönderemeyeceğiniz gibi, değiştirilemez tokenler da aynı şekilde bölünemez. Yani aynı mantıkla, bir konser biletinin parçası tek başına hiçbir şeye değmez ve paraya çevrilemez.
NFT’leri Özel Kılan Ne?
Değiştirilemez tokenlerin benzersiz özellikleri vardır; genellikle belirli bir varlığa bağlıdırlar. Oyun görünümleri gibi dijital öğelerin sahipliğini fiziksel varlıkların mülkiyetine kadar kanıtlamak için kullanılabilirler.
Diğer tokenler, madeni paralar veya banknotlarla aynı şekilde değiştirilebilir. Değiştirilebilir tokenler aynıdır, takas edildiğinde aynı niteliklere ve değere sahiptirler.
NFT’ler Nasıl Kullanılır?
NFT’ler Nasıl Kullanılır?
CryptoKitties, NBA Top Shot ve Sorare gibi dijital koleksiyonları temsil etmenin yanı sıra, değerini kanıtlamak için birbirinden farklılaştırılması gereken dijital varlıklar için değiştirilemez tokenler kullanılabilir. Sanal arazi parsellerinden sanat eserlerine, mülkiyet lisanslarına kadar her şeyi temsil edebilirler.
Non-fungible tokens pazaryerlerinde alınıp satılabilir. OpenSea ve Rarible gibi özel pazarlar şimdiye kadar alana hakim olsa da, son zamanlarda önde gelen kripto para borsalarından bazıları bu alana güç katmaya başladı. Haziran 2021’de kripto borsası Binance kendi NFT pazarını açarken rakip Coinbase Ekim 2021’de bir NFT pazarı için kendi planlarını açıkladı ve ilk 48 saatte 1,4 milyondan fazla kullanıcı bekleme listesine kaydoldu.
NFT’ler Nasıl Çalışıyor?
NFT’ler Nasıl Çalışıyor?
NFT nedir ve neden eşsizdir anladığımıza göre gelelim non-fungible tokens nasıl çalışıyor?
Bitcoin ve Ethereum tabanlı tokenler değiştirilebilir ve bu tokenlere ERC-20 denmektedir. Diğer yandan, Decentraland gibi platformlar tarafından kullanıldığı şekliyle Ethereum’un değiştirilemez token standardı ERC-721’dir.
Değiştirilemeyen tokenler, değiştirilemez token araçları ve desteği ile diğer akıllı sözleşme özellikli blok zincirlerinde de oluşturulabilir. Yaygın olarak kullanılan ilk Ethereum olmasına rağmen ekosistem Solana, NEO, Tezos, EOS, Flow, Secret Network ve TRON’u destekleyen non-fungible tokens içeren blok zincirlerle genişliyor.
Değiştirilemeyen tokenler ve akıllı sözleşmeleri, sahibinin kimliği, zengin verileri veya güvenli dosya bağlantıları gibi ayrıntılı özelliklerin eklenmesine izin verir. Dijital mülkiyeti değişmez bir şekilde kanıtlamak için değiştirilemez tokenlerin gücü, dijital dönüşüme giderek daha çok ayak uyduran dünya için önemli bir ilerlemedir.
Non-fungible tokens protokolleri ve akıllı sözleşme teknolojisi hala geliştirilmektedir. Değiştirilemez tokenlerin yönetimi ve oluşturulması için merkezi olmayan uygulamalar ve platformlar oluşturmak ise hala nispeten karmaşıktır. Bir standart oluşturmanın zorluğu da vardır. Blok zinciri geliştirme birçok parçadan oluşur ve birçok geliştirici kendi projeleri üzerinde çalışmaktadır. Başarılı olmak için birleşik protokoller ve birlikte çalışabilirlik olması gerekebilir.
NFT Nasıl Satın Alınır?
NFT Nasıl Satın Alınır?
Değiştirilemez tokenler, OpenSea, Rarible ve SuperRare dahil olmak üzere çeşitli pek çok non-fungible tokens pazarından satın alınabilir.
Rariblre’ı nasıl kullanacağınızı aşağıda açıkladık:
Giriş yapabilmek için önce hizmet şartlarını kabul etmeniz gerekir.
- Rarible web sitesine gidin ve sağ üstteki ‘Bağlan’ düğmesini tıklayın. Buradan platforma bağlanmak istediğiniz cüzdanı seçin ve giriş yapın. Biz Metamask’ı bağlayacağız.
- Giriş yaptıktan sonra, satın almak istediğiniz NFT için platformda arama yapın.
- Satın almak istediğiniz NFT’yi seçtikten sonra, ‘Şimdi satın al’ düğmesini tıklayın.
- Siparişin ayrıntılarını tekrar kontrol etmenizi isteyen bir onay penceresi açılacak, devam etmekten memnunsanız ve herhangi bir sıkıntı görmüyorsanız son adıma geçmek için ‘Ödemeye devam et’ düğmesini tıklayın.
- Cüzdan tıklamanız açılır ve sizden işlemi onaylamanızı ister.
- Onaylandıktan sonra, NFT’niz doğrudan Ethereum adresinize yatırılacak ve sizde kalacak.
NFT Trendleri: CryptoPunks
2017 yılına dayanan profil resmi serisi CryptoPunks, var olan en eski NFT projelerinden biridir. CryptoPunks, cinsiyet, başlık ve gözlük gibi rastgele niteliklere sahip “punkları” tasvir eden 24×24 piksel sanat görüntüsünden oluşan bir seridir. Oldukça da havalı gözüktüklerini eklemek gerek!
Başlangıçta ücretsiz olarak piyasaya sürülen CryptoPunks artık çok büyük meblağları yöneten bir hale büründü. En ucuz olarak kabul edilen punk figürleri altı haneli meblağlara kadar büyük teklifler alırken; uzaylılar, maymunlar ve zombiler dahil olmak üzere en nadir punklar milyonlarca dolara satıyor. Ödeme devi Visa bile harekete geçerek CryptoPunk’ı tarihi ticaret eserleri” koleksiyonunun bir parçası olarak ele geçirdi. Yani gidişattan anlaşılacağı üzere; NFTlerin geleceği çok parlak gözüküyor ve bu daha başlangıç.
CryptoPunks sahiplerinin kendi aralarında özel bir “kardeşliği” simgeler biçimde bu avatarları sosyal medya sitelerinde kullandığı biliniyor. Dahası onları yakında beyaz perdede de görebiliriz! Larva Labs, CryptoPunks’ı film, televizyon, video oyunları ve daha fazlasına genişletmek için United Talent Agency ile anlaştı.
NFT Trendleri: Bored Ape
Tıpkı CryptoPunks gibi Bored Ape Yacht Club da bir dizi NFT avatarıdır. Bored Ape NFTlerin özelliği ise maymunların genellikle ilgisiz gözükmesidir. Ek olarak yine tıpkı CryptoPunks gibi, Bored Ape avatarlarından da 10.000 tane var. Her birinin rastgele oluşturulmuş kendilerine has özellikleri var ve etraflarında gelişen topluluk da hayli büyümekte.
Bored Ape’in sunduğu en önemli özelliklerden biri de şöyledir ki eğer bir Bored Ape Yatch Club NFT sahibi olursanız, Bored Ape Kennel Club (bir dizi köpek NFT’si) ve Mutant Ape Yacht Club (bir dizi mutant maymun NFT’si) sahibi de olursunuz. Yani bunu üyeler için avantajlar sunan özel bir kulübe bir bilet olarak düşünebilirsiniz.
Eminem, Snoop Dogg ve Stephen Curry gibi ünlüleri üyesi haline getiren Bored Ape giderek daha da özelleşiyor. Kendilerininde Hollywood’a girme planları olduğunu duyduk!
NFT Trendleri: Axie Infinity
Axie Infinity de CryptoPunks ve Bored Apes gibi non-fungible tokens koleksiyonları üretir. Ancak non-fungible tokens kapsamında birçok çeşitli uygulamaları vardır. Bunlardan biri video oyunlarında dijital nesneleri temsil etmektir! Şu anki en büyük non-fungible tokens video oyunu Axie Infinity’dir.
Oyunun kendisi, Axies adlı sevimli canavarları topladığınız, onları savaşlarda birbirine düşürdüğünüz ve yeni Axies oluşturmak için onları çiftleştirdiğiniz Pokémon tarzı bir oyundur. Kulağa eğlenceli geliyor değil mi? Oyunun “kazanmak için oyna” mantığı, Filipinler gibi ülkelerdeki oyuncuların Axieleri yetiştirme ve ticaretinden geçimini sağlamasına yol açtı. Bununla birlikte oyunun kendisi fahiş bir öğrenme eğrisine sahiptir ve bireysel Axieler yüzlerce dolara ticaret yaparken, başlamak için bir ekip kurmak da ucuz değildir.
NFT’lerin Geleceğinde Ne Var?
NFT’lerin Geleceğinde Ne Var?
Şu an için, takas edilemeyen tokenlere olan ilginin çoğu sanat eseri, oyun ve kripto koleksiyonlarına odaklanıyor. Tanınabilir markalar giderek artan bir şekilde içeriklerini NFT’ler için lisanslıyor. Örneğin; Şirinler, Minecraft ve BBC’nin Doctor Who’su NFT olarak işlendi bile! Twitter, Haziran 2021’de kendi NFT koleksiyonunu başlattı ve aylar sonra kullanıcıların NFT avatarlarını doğrulama planlarını duyurdu.
Ancak potansiyelleri çok daha geniştir; olası uygulamalar arasında telif hakkı ve fikri mülkiyet hakları, biletleme ve video oyunları, müzik ve filmlerin satışı ve ticareti yer alır. Yani aklınıza gelebilecek ve daha ötesi tüm imkanları yavaş yavaş sağlıyorlar desek yalan olmaz. Eylül 2021’de gerilim filmi Zero Contact NFT olarak vizyona giren ilk uzun metrajlı film oldu. Ardından haftalar sonra pandemi temalı gerilim filmi Lockdown vizyona girdi.
NFT’lerin ayrıca kullanıcıların 3B avatarlar olarak etkileşime girebilecekleri kalıcı, paylaşılan bir sanal dünya olan metaverse’ün bir bileşeni olması bekleniyor. Facebook, Adidas, Nike ve Samsung gibi şirketlerin hepsi metaverse işine girdi ve daha fazla markanın da aynı şeyi yapması beklenir hale geldi. Sanıyoruz ki dijital dönüşüme ayak diremek yalnızca kayba yol açacaktır.
Portiga Kurucusu