Gider pusulası, vergi mükellefi sayılmayan kişilerin mal ve hizmet alımlarının belgelendirilmesi sürecinde kullanılan belgenin ismidir. Bu belge aynı zamanda satışı yapılan ürünlerin iadesinde de düzenlenmektedir. Gider pusulaları özellikleri ve kullanım alanları bakımından farklılıklar barındırabiliyor. Bu yazıda sizlere söz konusu belge ile ilgili bilmeniz gerekenleri anlatacağız. Keyifli okumalar!
Gider Pusulası Nedir?
Yukarıda da belirttiğimiz gibi vergi mükellefi olmayan kişilerin mal ve hizmet alımının belgelenmesine dair düzenlenen belgeye gider pusulası denmektedir. Mal ve hizmet alımının yanı sıra bu belge tüketicilerin iade işlemlerinde de düzenlenmektedir.
Ne Zaman Gider Pusulası Düzenlenmeli?
Ne Zaman Gider Pusulası Düzenlenmeli?
Vergi Usul Kanunu’na göre bu belge aynı zamanda fatura hükmündedir. Söz konusu belge vergi mükellefi olmayan kişilerin alımlarında ve tüketicilerin iade talepleri doğrultusunda kullanıldığı gibi basit usulde vergi mükellefi olanlardan sabit kıymet alındığında, telif ödemelerinde, GİB’in 18. Maddesinde düzenlenen istisnadan faydalanan kişilerden eser alındığında ve son olarak arızi olarak serbest meslek işinde olanlara ödeme yapıldığında düzenlenmektedir.
Gider Pusulasını Kimler Kullanır?
Vergi Usul Kanunu’nun 234. Maddesinin açıkça belirttiği gibi ilgili belge; birinci ve ikinci sınıf tüccarların, kazancı basit usulde tespit edilen ve defter tutma mecburiyeti bulunan serbest meslek erbabları ile çiftçilerin; vergiden muaf bulunan esnaf ile yaptıkları alım satım hizmetlerinde ve yaptıkları işin karşılığında aldıkları belgedir. Aynı şekilde ilgili belge birinci ve ikinci sınıf tüccarların kendi zati mallarını satan kişilerden satın aldıkları altın ve mücevher gibi kıymetli mallar için de tanzim edilmektedir.
Gider Pusulası Nasıl Düzenlenir?
Söz konusu belgenin düzenlenmesi kriterleri aşağıdaki gibidir:
- Söz konusu belgede; yapılan işin önemi, cinsi, adedi, fiyatı, tutarı, toplamı, vergi oranları ve oranların net tutarı ile belgeyi imzalayan tarafların isim ve soyisimleri, adresleri, vergi dairesi hesap numaraları, seri ve müteselsil sıra numaraları ve düzenleme tarihi bilgileri yer almalıdır.
- İlgili belge en az 2 nüsha olacak şekilde düzenlenmelidir.
- İlgili belgenin ilk nüshası işi yapan yahut malı satan kişiye verilirken ikinci nüsha düzenleyene iletilmelidir.
- Mükellefler, ilgili belgeyi anlaşmalı matbaalara bastırmakla yahut notere tasdikletmekle yükümlüdür.
Gider Pusulası Stopaj Oranları
Gelir Vergisi Kanunu’nun 94. maddesi vergi mükellefi olmayan esnaftan yapılan mal ve hizmet alımlarında stopaj yapılmasını zorunlu kılıyor. Stopaj oranları şöyledir:
- Havlu, çarşaf, çorap, dantel gibi her türde nakış işleri ile sepet, yapma çiçek, fırça gibi her türde turistik eşya için ödenecek olan vergi oranı hizmet bedelleri üzerinden %2,
- Hurda mal alımlarında %2,
- Diğer malların alımında %5,
- Diğer hizmet alımlarında %10 olarak belirlenmiştir.
- Diğer yandan; ürün ya da hizmetin alındığı kişi hem vergi mükellefi olmayıp hem de esnaf muaflığından yararlanmıyorsa ve gerçek ve tüzel kişilerden bağımsız olarak onların mallarını kapı kapı gezeren satıyorsa prim ödemelerinden %20 stopaj uygulanır.
E-Gider Pusulası Nedir?
Elektronik gider pusulası olarak da bilinen e-gider pusulası ise Vergi Usul Kanunu’nun 234. maddesine göre kağıt olarak düzenlenen ilgili belgenin dijital ortamda elektronik belge olarak düzenlenmesidir. Tarafların isteğine göre e-gider pusulası dijital ortamda iletilebilir, muhafaza ve ibraz edilebilir. İlgili elektronik belge GİB’e iletilebilir ve raporlanabilir.
Ek olarak; e-gider pusulası ek olarak fiziki bir çıktıya ve ıslak imzaya gerek duymaz. Elektronik imza ile geçerliliğini sağlayan elektronik belgenin bir çıktısının yalnızca muhatabı tarafından imzalanması yeterlidir. Düzenleyenin belgeye imza atması şartı aranmamaktadır.
E-Gider Pusulasında Olması Gereken Bilgiler Nelerdir?
Aşağıdaki maddeleri inceleyelim:
- Elekronik belge üzerinde alıcı kişinin, yani işi yaptıran kişinin ismi, soyismi yahut unvanı ile vergi dairesi, TC kimlik numarası ve adresi,
- Belge numarası ve belgenin düzenlendiği tam tarih, saat ve dakika bilgileri,
- Satıcının yani işi yaptıran kişinin ismi, soyismi, TC kimlik numarası ile ikametgah adresi,
- Yapılan işin mahiyeti, ücreti, cinsi, adedi, bedeli ve kesinti tutarları bulunmalıdır.
Portiga Kurucusu