İşletmelerin önemli finansal süreçlerinden olan bilanço nedir? Bilanço her şirket için son derece önemli bir finansal beyannamedir. Bu finansal beyannamenin içeriği ise söz konusu şirketlerin belirli dönemlerin sonundaki tüm alacaklarından, vereceklerinden ve sahip oldukları tüm mal ve nakit varlıklardan oluşmaktadır. Söz konusu bu veriler bir finansal beyanname içerisinde dengeli bir şekilde gösterilmektedir. Bilanço nedir sorusunu daha yakından incelemeden önce kısa bir hatırlatmada bulunmak isteriz. Eğer şirketinize ait bilanço süreçlerinin profesyonel bir anlayışla ele alınmasını istiyorsanız bir E-Ticaret Danışmanlığı ile iletişime geçmeniz faydalı olacaktır.
Bilanço Nedir?
Bilanço Nedir?
Bilanço, çizelge halinde düzenlenen bir finansal beyannamedir. Bu finansal beyannamede şirketlerin hem öz kaynakları hem de yükümlülükleri raporlanmaktadır. Bu yolla hazırlanan finansal beyannameler işletmelerin sermaye yapılarını da net bir şekilde ortaya çıkarmaktadır. Bu bağlamda bilançolarda muhakkak şirketin hisse senetlerine ve hissedarlara ait paylara dair verilerin de bulunması gerektiğini ifade edebiliriz. Her bilançonun mutlaka içermesi gereken bir denklem bulunmalıdır. Bu denklemi ise basit olarak şu şekilde ifade edebiliriz:
Aktifler = Pasifler + Öz kaynaklar
Bildiğiniz üzere her şirket için gerekli sermayenin elde edilmesi adına iki farklı yöntem bulunmaktadır. Bu yöntemlerden birisi yatırımcılardan kaynak elde etmektir. Bir diğer yöntem ise borçlanmak. Bu bağlamda bilançolar şirketlere ait yatırım veya borçlanma yoluyla elde edilmiş olan tüm varlıkları da ifade etmektedir. Haydi şimdi de bilanço çeşitlerini inceleyerek yazımıza devam edelim.
Bilanço Çeşitleri Nelerdir?
Bilanço Çeşitleri Nelerdir?
Toplamda üç adet farklı bilanço çeşidi bulunmaktadır. Bunlar proforma bilanço, konsolide bilanço ve mali bilançodur. Proforma bilanço finansal planlamada en kritik uygulamalardan birisi olarak karşımıza çıkmaktadır. Aynı zamanda finansal yönetim fonksiyonları arasında da önemli bir konuma sahiptir. Proforma bilanço, şirketlerin gelecek dönemlerdeki kaynak ihtiyaçlarını ve fazlasını önceden belirleyebilme konusunda son derece faydalıdır. Bu avantaj, her şeyden önce şirketlerin ileriye yönelik daha sağlıklı ve isabetli kararlar alabilmesine yardımcı olmaktadır. Proforma bilançonun hazırlanması tamamen isteğe bağlıdır. Bu bağlamda proforma bilanço hazırlarken faydalanabileceğiniz birden fazla yöntem de bulunmaktadır. Bu yöntemleri sırasıyla şu şekilde sıralayabiliriz:
- Kapsamlı Bütçeleme Yöntemi
- Satışların Yüzdesi Yöntemi
- Oranlar Yöntemi
- Regresyon Yöntemi
- Günlük Satışlar Yöntemi
Bir diğer önemli bilanço çeşidi de konsolide bilançodur. Konsolide bilançolar ana ortaklıkla sermaye bakımından ilişkisi bulunan paydaşlarla alakalı olarak hazırlanmaktadır. Söz konusu bu paydaşların aynı döneme ait varlıklarını, borçlarını ve öz kaynak kalemlerini içerir. Bununla birlikte konsolide bilançolar söz konusu bu kalemleri de yalnızca tek bir şirkete aitmiş gibi göstermektedir. Bunlar genel itibariyle mali tablolardaki finans özetlemelerinin raporlamalarında sunulmaktadır. Bu bağlamda konsolide bilançolar birden fazla şirkete ait işlemleri ve finansal bilgileri tek bir şirketmiş gibi sunmaktadır.
Mali bilançolar, senelik bazda bilanço tablosunda bulunan hem pasif hem de aktif tabloların toplamını ifade etmektedir. Yani mali bilançolarda şirketin söz konusu bilanço yılına ait tüm pasif ve aktif mal varlıkları sunulmaktadır. Bu bağlamda bir şirket hesap özetinde mali bilanço toplamını hesaplayabilmek adına kullanılacak yöntemi şu şekilde formüle edebiliriz:
Mali Bilanço Toplamı = Gider Bölümü + Kar / Gider Bölümü – Zarar (Not: Eğer söz konusu şirket yeni kurulmuş ise mali bilanço toplamı her zaman “sıfır” olarak yazılmalıdır.)
Bilanço ve Gelir Tablosu Arasındaki Fark Nedir?
Bir bilanço ve gelir tablosu arasındaki farklılıklar bu finansal raporların ihtiva ettikleri kalemlerden kaynaklanmaktadır. Bu bağlamda bir gelir tablosunu ihtiva etmiş olduğu finansal kalemler bakımından inceleyecek olursak karşımıza sadece şirkete ait gelir ve gider kalemleri çıkacaktır. Bir gelir tablosu alakalı olduğu dönem boyunca oluşan tüm gelir ve gider kalemlerini göstermektedir. Buna karşın bilançolar ise alakalı oldukları dönemlerin son günündeki şirketlere ait varlık ve borç bilgilerini ihtiva etmektedir. Bilançolarda yer alan kalemleri ise şu şekilde sıralayabiliriz:
- Kısa Vadeli Varlıklar:
- Nakit ve Nakde Eşdeğer Varlıklar
- Menkul Kıymetler
- Alacak Hesapları
- Envanter
- Ön Ödemeli Giderler
- Uzun Vadeli Varlıklar:
- Uzun Vadeli Yatırımlar
- Sabit Varlıklar
- Maddi Olmayan Varlıklar
Bilanço Neden Hazırlanır?
Bilanço Neden Hazırlanır?
Bilanço hazırlamadaki temel sebeplerin başında işletme faaliyetlerinin etkinlik ve başarısını ölçmek yer alır. Bununla birlikte bilançolar söz konusu işletmenin hedeflerine ulaşabilme konusundaki performansını ölçmek amacıyla da hazırlanmaktadır. Aynı zamanda şirketlere ait geleceğe yönelik planların oluşturulması amacıyla da bilançolar hazırlanabilir. Son olarak bilançolar işletmelerin finansal yükümlülüklerini karşılayabilme kapasitesini ölçmek amacıyla da hazırlanabilir. Bununla birlikte şirket faaliyetlerini finansal bakımdan denetlemek de bilanço hazırlamak için geçerli bir neden olarak karşımıza çıkmaktadır.
Bilanço İlkeleri Nelerdir?
Bilanço ilkeleri üç farklı kategori altında incelenmektedir. Bu kategoriler sırasıyla bilanço varlıklarının ilkeleri, bilanço kaynaklarının ilkeleri ve bilanço öz kaynaklarının ilkeleridir. Bilanço varlıklarının ilkeleri toplamda 7 adettir. Bu ilkeleri şu şekilde sıralayabiliriz:
- Duran varlıklar grubunda işletmeye ait, bir seneden daha uzun bir zaman diliminde nakde çevrilebilecek değerler bulunur. Buna karşın dönen varlıklar grubunda ise bir sene içerisinde nakde dönüşebilecek değerler yer almaktadır.
- Duran varlıklar grubunda yer alan değerlerden vadesi bir senenin altına düşen değerler dönen değerler grubuna transfer edilir.
- Vadeli alacaklar her zaman bilanço günündeki değerine indirgenmelidir.
- Alacakları özelliklerine göre ayırmak da bilanço varlıklarının önemli ilkelerindendir.
- İşletmeye ait varlıkların değerlerinin düşmesi halinde bu varlıklara karşılık ayrılmalıdır.
- Birikmiş amortismanların da bilançoda sunulması gerekmektedir.
- Bilanço varlıklarının ilkeleri arasında en önemlilerinden birisi de kesin olmayan alacaklar için tahakkuk yapılmamasıdır.
Bilanço Kaynaklarının İlkeleri:
- Bilançoda tüm borçlar sunulmalıdır.
- Borçları özelliklerine göre ayırmak gerekmektedir.
- Kısa ve uzun vade ayrımını yaparken bir seneyi ölçüt olarak belirlemek gerekir.
- Borçların vadelerinin bir senenin altına düşmesi halinde ise kısa vadeli yabancı kaynaklara transfer edilmeleri gerekmektedir.
- Vadeli borçlar mutlaka bilanço günündeki değerlerine indirgenmelidir.
Bilanço Öz Kaynaklarının İlkeleri:
- Öz kaynaklar muhakkak şirket sahibinin ve ortaklarının haklarını göstermelidir.
- Öz kaynaklar net bir şekilde sunulmalı ve azalan öz kaynaklar da muhakkak belirtilmelidir.
- Zararın öz kaynaklardan çıkarılması gerekmektedir.
- Sermaye paylarını bilançoda özelliklerini baz almak suretiyle sunmak gereklidir.
- Gelir tablosuna sermaye yedeklerini asla gelir olarak almamalısınız.
Bilanço İlkelerinin Amacı Nedir?
Bilançolar işletmeler için son derece kritik öneme sahip finansal araçlardandır. Bu bağlamda bilançoların doğru ve saydam bir şekilde hazırlanmaları da finansal bakımdan hayati derecede önemlidir. Bilanço ilkeleri bilançoları hazırlarken finansal açıdan bu saydamlığı ve gerçekliğe uygunluğu sağlamayı amaçlamaktadır. Bilanço ilkelerine uygun bir şekilde hazırlanan bilançolar şirketlere ait belirli zaman aralıklarındaki mali durum hakkında ilgili kişiler için hem gerçekliğe uygunluk hem de tam bir şeffaflık sağlar.
Portiga Kurucusu